Zonnestroompanelen in Nederland

duurzaamheid achter de meter

Mijn.bubbel

Superleuk! De Eneco Bespaar Bubbel. Eneco heeft een webapplicatie voor de smartphone gelanceerd om jou te laten zien hoeveel gas je met een hybride warmtepomp (van Eneco uiteraard) kan besparen. Een en ander wordt creatief ondersteund door een bubbel om je huis. Je moet wel adresgegevens invullen en de app toegang geven tot je camera. Dat is minder leuk. Aan wie verkoopt Eneco deze info?

Ik rende dus enthousiast neaa buiten, maakte een plaatje van mijn woning en werd getrakteerd op 938 m3 gas per jaar te besparen. Dat is meer gas dan dat mijn woning in de  afgelopen 365 dagen verbruikt heeft. Ja, ik heb een gewone HR-cv ketel, en nee, ik heb geen warmteterugwinning, gewoon het raam open voor de ventilatie. En ja, ik kook met inductie en ja, ik heb een zonneboiler.

Met andere woorden: die geschatte besparing is een beetje over de top, maar de app proberen is onweerstaanbaar. En die bubbel: laten we eens even rekenen. Mijn huis is 10 meter vanaf de grond naar de nok. De helft daarvan is 5 meter, ofwel r, de straal van de bubbel. De formule voor de inhoud van een bol is  4/3 * π * r^3. Even rekenen…… 4/3*3,14*5*5*5 = 523 m3. De bubbel op het plaatje is in volume uitgedrukt de helft van de besparing die ze probeert voor te stellen.

Leuk grapje. 1 april?

Eneco’s bubbeltruc is te vinden op https://gasbespaarbubbel-ar.eneco.nl/ (betreden op eigen risisco)

Powerplay door Zonneplan

Zonneplan, aanbieder van zonnepanelen, heeft een marktniche gevonden. Ingrediënten: Zonnepanelen, dynamisch energiecontract, Zonneplan (natuurlijk) en (niet per sé) de thuisbatterij van Zonneplan. De firma heeft een algoritme bedacht (‘powerplay’) om jouw omvormer uit te schakelen bij negatieve stroomprijzen. Volgens de website van Zonneplan: “Het systeem schakelt automatisch naar de strategie met het hoogste rendement voor jou.” Met een appje zie je je inkomsten groeien! Zonneplan biedt ook een forse lithium-ijzerfosfaat thuisbatterij aan onder de naam Nexus, die je mee kan laten doen in Zonneplan’s powerplay. En als je helemaal geen zonnepanelen of accu’s hebt, ook dan kan je meeprofiteren van Zonneplan’s dynamische stroomcontract.

Ik ruik vernieuwing, namelijk dat het aanschaffen van een thuisbatterij door toepassing van powerplay-achtige algoritmes een stukje aantrekkelijker wordt. Zou best aardig zijn om mee te experimenteren ware het niet dat bij mij de full-electric warmtepomp eraan komt. En met zo’n ding denk ik dat ik nog even moet afzien van dynamische contracten en powerplays. Laat eerst de warmtepomp eens een jaartje draaien onder standaard omstandigheden. Het stookseizoen 2024-25 wordt mijn nulmeting.

Overigens: Duurzaam Nieuws noemde de actie van Zonneplan het “doorschuiven van de hete aardappel’, ofwel verminderen van netcongestie door particuliere klanten te laten investeren. Investeren in infrastructuur is een taak van netbeheerders, niet van avontuurlijke huisvaders, vindt Duurzaam Nieuws. Mee eens?

bericht in Duurzaam Nieuws: Serieus, zonnepanelen uitschakelen als de zon schijnt?
website Zonneplan: Automatische aansturing voor zonnepanelen

Gefeliciteerd, Ariane!

Mijn felicitaties gaan uit naar Ariane Lelieveld uit Rotterdam die de prijs in de wacht sleepte voor haar ‘Duurzaamste Huis in Nederland’ in de categorie Vooroorlogse Bouw. Het unieke van Ariane’s woning is dat het een appartement is. En die zijn notoir moeilijk te verduurzamen want je woont in een doos die is gestapeld met andere dozen tot een appartementengebouw. Er is een VvE en doe doet meestal moeilijk. Begin er maar eens aan. Ariane deed dat, en hoe! Toen ze het appartement kocht was het allemaal ouwe boel: een stokoude cv ketel, loden waterleidingen, meterkast met 2 groepen, enz. En dan nog eens in beschermd Rotterdams stadsgezicht. Eigenlijk Sysiphusarbeid, tegen de klippen op. Maar Ariane had daar maling aan en zette taai door. Het hele appartement werd aan de binnenzijde met duurzame materialen geïsoleerd, kreeg plafondverwarming/koeiling via een Vaillant warmtepomp. Glas werd HR+. De meterkast werd op de schop genomen. De gasmeter verdween in de Vlikobak. Er werd een jaar lang gebikkeld, en toen was het allemaal klaar: een uiterst duurzame en comfortabele full-electric wong met energielabel A++. Terecht met een prijs beloond. Viva Ariane!

De woning van Ariane is te bewonderen op de Nationale Duurzame Huizen Route

gasverbruik maart 2024

Nu het lente is, is het onweerstaanbaar om alle tellertjes eens te checken. Wat mij het meest verbaast is het gasverbruik. Oké, we stoken als een miezerige gierigaard (kamer-thermostaat op 18 graden en geen decimaal meer), maar dat deden we vorig jaar ook, vanwege Oekraine en het gegeven dat het LNG dat Gasunie mij aanbiedt ook niet echt schoon en vriendelijk is. Er is iets helemaal mis met het klimaat dat ik dat terugzie in de gasconsumptie. Een neergaande trend was dit stookseizoen al vanaf december zichtbaar.

Een en ander maakt overigens een goede casus voor een wamtepomp. Ik ga nu even een bierviltjesberekening toepassen. Er wordt gekookt op inductie. Warm tapwater komt in overvloed uit de zonneboiler, dus kan ik al het verbruikte aardgas toekennen aan verwarming. Totnogtoe in maart 53 m3 vermenigvuldigd met 9,77 (energieinhoud) maakt 518 kWh, en dat delen door 4 (COP) zou betekenen 129 kWh verbruik voor een warmtepomp, ofwel 6,2 kWh per dag. Dat is best te doen, dunkt mij omdat mijn [referentie] zonnepaneeltjes in de afgelopen 21 dagen 18 kWh produceerden. Blijft over: 129-18 = 111 kWh ofwel 5,3 kWh per dag af te rekenen met de energieleverancier. Hoe groener die stroom is hoe beter.

De alarmklok luidt; netbeheerders aan de klepel

Netbeheerders hebben het moeilijk. Ze weten niet precies waar ze aan toe zijn, en tegelijk zijn ze overrompeld door de zonnepanelen en zonnestroom die als lastige vliegen om hun oren zoemen en die prikken. Nu zijn zoemende vliegen en prikstroom nog daar aan toe, maar de echte uitdaging is die van toekomstige warmtenetten. Erg eenvoudig: waar een warmtenet komt, daar zijn straks geen warmtepompen die stroom slokken (wel inductiekookplaten en elektrische auto’s, maar die zouden er zonder warmtenet ook wel komen). Vergis je niet: warmte vertegenwoordigt de helft van de energiebehoefte van het huishouden. Warmte is belangrijk.

De alarmbel wordt geluid over warmtenetten. Op zich is een warmtenet prachtige infrastructuur die woningen op economische wijze van warmte kan voorzien. Die warmte kan restwarmte zijn, bijvoorbeeld van een afvalverbrandingsinstallatie, desnoods geothermie. Grote problemen ontstaan als die warmte aantoonbaar afkomstig is van fossiele bronnen. De ergste in die categorie is restwarmte van olieraffinaderijen in Rijnmond. Niet echt populair, om het met enig eufemisme te zeggen.

Waar het om draait is de manier waarop een warmtenet naar de consument wordt gepresenteerd, de financiēle constructie,  acceptatie en vervolgens snelheid van uitrol en penetratie. Penetratie moet >70% van de woningen zijn om rendabel te zijn.

Een fraai voorbeeld is mijn eigen gemeente, Leiden. Men is niet echt een front runner op het gebied van verduurzaming. Men sukkelt maar wat. Alle overleg duurt eindeloos. Neem het warmtebeleid. De gemeentelijke Warmtevisie was een jaar vertraagd en bevatte grote witte vlekken. Als winnaar in de visie kwam uit de bus een warmtenet, te voeden met afvalwarmte uit raffinaderijen in Rijnmond, en te exploiteren door een commerciële partij, Vattenfall. Gezien 40 jaar(!) ervaring met warmtenetten in de Merenwijk en Stevenshof eigenlijk een totaal onoriginele en bij voorbaat gedoemde dionsaurus-constructie. Tot overmaat van ramp is de planning dat de wijken met de meeste E, F en G labels pas na 2035 aangesloten worden.

Je kan er het opeten van je hoed op vergokken dat de mensen in de betrokken E, F en G wijken tegen 2035 al massaal aan de eigen, particuliere warmtepomp zijn gegaan. Of de boel grondig hebben geïsoleerd. Ook het aantal woningen met zonnepanelen neemt in die wijken nu al in rap tempo toe. Daardoor daalt de penetratieie van een warmtenet gemakkelijk tot een peil onder de kritische rentabiliteitsgrens van 70%. De netbeheerder moet intussen voor die wijken netverzwaring toepassen terwijl ze een tegelijk een bij voorbaat onrendabel warmtenet moeten ingraven. Arme netbeheerder. Dat krijg je met visieloze gemeenten. Luiden die klok!

Naar aanleiding van het bericht op SolarMagazine: “Het Dilemma | Zijn gemeenten te laat met keuzes verwarmen woonwijkeen?

Af- en uitknijpen (5)

Bij al dat gereken kom ik tóch telkens weer uit op een full-electric warmtepomp. Wat je namelijk altijd moet meerekenen is de investering in de woning. Je krijgt er én warmte én comfort voor terug, en als je je woning te koop zet een hogere verkoopprijs.

Als ik die arme stakkers zie op AVROTROS Radar in beschimmelde, tochtige en koude particuliere huurwoningen met beslagen enkel glas en geen spoor van isolatie (maar wel een hoop tocht en een hoge energierekening) dan denk ik dat het punt ‘comfort’ er duidelijk toe doet. Maar hoe verdisconteer je ‘comfort’ in een investerings berekening voor een warmtepomp? Niet druk over maken, diep ademhalen en die investering gewoon doen. Zo deed ik het ook in 2000 met de zonnepaneeltjes en daarvoor met spouwmuurisolatie, en van beide investeringen heb ik nooit spijt van gehad, integendeel. Investeringsrisco nemen betaalt zich soms wel eens uit. Al moet je er een leninkje voor afsluiten.

Goed dus: de full electric warmtepomp komt er gewoon. Compleet van het gas af gaan is de volgende beslissing, maar dat kan wachten tot de warmtepomp pico bello draait. Ik heb nog ergens op zolder een elektrisch kacheltje dat als backup kan dienen.

kijk op AVROTROS Radar, 18 maart 2024: Veel vaker enkel glas in particuliere huurwoning dan koopwoning: ‘Niet van deze tijd

⇒ even opletten op het plaatje: dit HR++ glas van mijn kantoortje was afgelopen winter aan de buitenkant bevroren!

Af- en uitknijpen (4)

Passief worden: woning écht goed geisoleerd maken, van het gas af, klein warmtepompje, wat zonnepanelen,  kan zó aantrekkelijk worden dat ik me afvraag of ik de 25.000 euro die mijn warmtepomp zou moeten kosten niet beter uitgegeven kan worden aan isolatiemateriaal, triple glas en een fijn superleuk houtkacheltje. Gaan we eens aan rekenen.

Af- en uitknijpen (3)

Je kan gaan zitten mopperen (en dat doen we ook) en energieboeren de schuld geven (hebben ze ook), maar je kan ook de vlucht vooruit nemen. De meeste energie geven we uit in de winter als de verwarming draait. Daar kan dus iets aan gebeuren. In de eerste plaats isoleren, isoleren, isoleren en na-isoleren. Hoe passiever jouw woning is hoe beter, want warmte die je niet kwijtraakt hoef je ook niet op te wekken of te importeren. Vervolgens de thermostaat strak afstellen en bingo, de energieboer heeft het nakijken! Er komen in ons land steeds meer woningen bij met een A+++ label. Die bewoners van die huizen hebben het goed begrepen.

Af- en uitknijpen (2)

Het is dus goed raak bij Eneco en Greenchoice. In Radar werd vanavond de vloer werd aangeveegd met Greenchoice in het bijzonder vanwege ondoorzichtige praktijken, smokkelen met facturen, salderen op maandbasis, kortom bepaald een firma om als zonnepaneelbezitter de rug toe te keren.

Ik kreeg ook nog via e-mail het volgende commentaar op Af- en uitknijpen (1):

Beste Florisr, zojuist zie ik je bericht voorbij komen, mooi omschreven.

De commentaren op Tweakers zijn ook niet mals, zie bijvoorbeeld:
“Eneco bouwt dat zonnepark maar met 1 reden: geld verdienen. Dat zonnepark onttrekt ruimte/grond voor andere toepassingen. Misschien bij een windpark geen huizen, maar vee of lanbouwtoepassingen zijn prima realiseerbaar.

Met dat zonnepark zal op zonnige momenten het overschot aan stroom alleen maar toenemen, en de prijs per kWh dus afnemen; m.a.w. een voornaam argument wat Eneco (en andere energiemaatschappijen) gebruiken om particuliere opwekkers te belasten wordt bewust versterkt. En dat alles met een verhaal over eerlijk verdelen om in elk geval maar naar niet-opwekkers als “good guy” over te komen.

Vooropgesteld: ik weet ook wel dat de salderingsregeling onhoudbaar is. En ik zie de salderingsregeling niet als heilig. Maar een (groot) deel van de oorzaak van het overschot ligt juist bij de energiemaatschappijen zelf, en die zien de winst voor hun aandeelhouders in gevaar komen waardoor ze dit soort maatregelen gaan treffen. Omdat de overheid een stokje heeft gestoken voor hun gelobby gedragen ze zich in mijn ogen als een verongelijkt kind wat geen snoepje krijgt.

Dat, en in grote lijnen geldt dat voor Essent en Vattenfal precies zo. En laten die tezamen nu meer dan 80% van de energiemarkt in Nederland in handen hebben.

Hun lobbyistenclub Energie Nederland (je weet misschien, onder leiding van oud-Minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen, die werkelijk iedere regel omtrent lobbywerk aan haar laars lapte) is op dit moment ook uitermate succesvol in het tegenhouden van nieuwe en noodzakelijke wet- en regelgeving die de regulering van bijvoorbeeld wijkcentrales, waarin particulieren hun eigen overtollige zonnestroom aan kwijt kan, toestaat. Want ja, het milieu dienen door de energietransitie te ondersteunen is allemaal heel leuk en aardig, maar er moet natuurlijk geen concurrentie bijkomen, hè.”

En: “Dat zonnepark krijgt SDE subsidie (die wij betalen via energiebelasting) zodat er minimaal 6,5 cent per KWh uit dat zonnepark komt. Als de prijs negatief is blijft dat park gewoon draaien, de overheid vult wel aan”.

Waar wacht de ACM nog op, houdt minister Jetten hen tegen?
Groeten, R.

bronnen:

AVROTROS Radar: eigen interpretatie van Greenchoice van de salderingsregeling
rtl nieuws: Ex-minister was toch politiek betrokken bij energiesector

Af- en uitknijpen (1)

Eneco heeft zich gevoegd bij de groep energieleveranciers die mensen met zonnepanelen geld laten betalen omdat ze zonnepanelen hebben. Zo wordt door deze lieden een extra inkomstenbron aangeboord om hun winsten op peil te houden. Want niet de zonnestroom kost hun geld: die krijgen ze tegen productiekosten van hun klanten (verreweg het leeuwendeel van wat jij en ik aan stroom betalen is belasting). Waar het klemt is dat ze in de zomer de overschotten stroom uit zonneparken en windparken tegen dumpprijzen moeten wegzetten. In de winter moeten ze dure stroom aankopen uit gascentrales (kerncentrales even buiten beschouwing: die leveren zomer en winter baseload. Bizar, kerncentrales hoeven niet te betalen voor overload. Gewoon doorsplijten in het belang van de natie, en niet zeuren!).

Ik zie wildgroei ontstaan met allerlei geniepige heffingen, vastrechtjes, gesjoemel met contracten en met welkomstbonussen. Bestaat er nog wel zoiets als een modelcontract? Waarom houdt de ACM zich muisstil? Zit de minister voor Energie te knikkebollen? Gaan we het Wilde Westen meemaken? Veel stimulans voor het nemen van zonnepanelen is dit allemaal niet. Een reactie van een lezer op de website van het AD: “Wij hebben 3 panelen die nauwelijks iets opbrengen maar moet nu €72 gaan betalen per jaar. Te gek voor woorden.”

Het Grote Afknijpen van zonnepaneelbezitters is dus in volle gang. Doet de overheid dit niet dan doen de energieboeren het wel. En het meest merkwaardige is dat terwijl ik dit typ de radio een reclamespot laat horen waarin Eneco ons aanspoort om vooral een hybride warmtepomp te kopen. Doei, die kan de ijskast in. Even geen warmtepomp.

Algemeen Dagblad: Ook Eneco laat mensen met zonnepanelen extra betalen, om te beginnen 72 euro per jaar